W uzupełnieniu informacji prawnej z dnia 19 marca 2020 r., odpowiadającej na pytania z obszaru HR w kontekście obecnej sytuacji epidemicznej, przestawiamy poniżej odpowiedzi na pytania szczegółowe, odnoszące się do możliwości urlopowania pracowników.
CZY PRACODAWCA MA PRAWO WYSŁAĆ PRACOWNIKA NA URLOP WYPOCZYNKOWY Z UWAGI NA PANUJĄCĄ EPIDEMIĘ?
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, a obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym uzyskał on do niego prawo. Zgodnie z art. 163§1 Kodeksu Pracy urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Plan urlopów jest dokumentem, w którym pracodawca ustala terminy wykorzystywania przypadających w danym roku kalendarzowym urlopów wypoczynkowych, biorąc pod uwagę wnioski pracowników. W planie powinny być uwzględnione wszystkie przewidywane w danym roku urlopy. Jeśli pracownik złoży wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego, wówczas pracodawca może mu go udzielić. Nie ma natomiast podstaw do nakazania pracownikom wykorzystania urlopu wypoczynkowego. Pracownik musi wyrazić zgodę na wykorzystanie urlopu.
CZY PRACODAWCA MA PRAWO NAKAZAĆ PRACOWNIKOM WYKORZYSTANIE ZALEGŁEGO URLOPU?
Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Co do zasady, pracownik nie może uchylać się od wykorzystania zaległego urlopu w terminie wskazanym w art. 168 KP. W przypadku zaległego urlopu wypoczynkowego, który nie został wykorzystany do 30 września następnego roku kalendarzowego, pracodawca ma prawo wysłać pracownika na zaległy urlop - nawet bez jego zgody - np. w okresie zagrożenia koronawirusem. Stanowisko to jest prezentowane przez Państwową Inspekcję Pracy.
CZY PRACODAWCA MOŻE NAKAZAĆ PRACOWNIKOM KORZYSTANIE Z URLOPU BEZPŁATNEGO?
ZGODNIE Z ART. 174§ 1 Kodeksu Pracy: „Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego”. W czasie urlopu bezpłatnego stosunek pracy trwa nadal, ale zgodnie z wolą stron zostaje czasowo zawieszony. Istotą urlopu bezpłatnego, udzielonego na podstawie art. 174, jest zwolnienie pracownika z obowiązku wykonywania zatrudnienia i zwolnienie pracodawcy z obowiązku wypłacania wynagrodzenia. Urlop ten udzielany jest przez pracodawcę na wniosek pracownika, zatem nie ma możliwości, aby pracodawca podjął decyzję bez porozumienia z pracownikiem.