Przewozy pracownicze są realizowane przez wielu przedsiębiorców. Zagadnienie to nie jest zupełnie oczywiste i może wiązać się z koniecznością uwzględnienia licznych wymogów stawianych przez powszechnie obowiązujące przepisy prawa.
Przed podjęciem decyzji o zapewnieniu swoim pracownikom dojazdu z miejsca zamieszkania do zakładu pracy warto zweryfikować warunki niezbędne do organizowania tego rodzaju przejazdów, a w szczególności należy ocenić czy do danego przypadku zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (dalej jako „Ustawa”).
Co do zasady w Ustawie wyróżniono dwa zasadnicze rodzaje przewozu drogowego, a mianowicie transport drogowy i niezarobkowy przewóz drogowy (zwany również przewozem drogowym na potrzeby własne).
Stosownie do treści art. 3 ust 1. pkt 1) Ustawy przepisów Ustawy nie stosuje się do przewozu drogowego wykonywanego pojazdami samochodowymi lub zespołami pojazdów przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, w niezarobkowym przewozie drogowym osób. Wówczas nie jest wymagane uzyskanie stosownego zaświadczenia. Co istotne, w przypadku realizowania przewozu drogowego wykonywanego pojazdami samochodowymi lub zespołami pojazdów przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, w niezarobkowym przewozie drogowym osób zaświadczenie będzie jednak wymagane.
Tytułem wyjaśnienia wskazać należy, iż niezarobkowy przewóz drogowy to każdy przejazd pojazdu po drogach publicznych z pasażerami lub bez, wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej, spełniający łącznie następujące warunki:
• pojazdy samochodowe używane do przewozu są prowadzone przez przedsiębiorcę lub jego pracowników,
• przedsiębiorca legitymuje się tytułem prawnym do dysponowania pojazdami samochodowymi,
• celem przejazdu jest przewóz osób lub rzeczy z przedsiębiorstwa lub do przedsiębiorstwa na jego własne potrzeby, a także przewóz pracowników i ich rodzin,
• nie jest przewozem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług turystycznych.
Mając na względzie powyższe wskazać należy, iż niespełnienie jednej z przesłanek wyklucza możliwość zakwalifikowania konkretnego przejazdu jako przewozu na potrzeby własne. Katalog wskazanych powyżej warunków jest bowiem zamknięty, co oznacza, że aby uznać, iż dany przewóz nie stanowi transportu drogowego, lecz niezarobkowy przewóz drogowy, wszystkie warunki muszą zostać spełnione łącznie.
W przypadku niespełnienia warunków o niezarobkowym transporcie drogowym, realizowanie przewozu może wymagać stosownego zezwolenia, o czym mowa poniżej.
W listopadzie 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, w sprawie o sygn. akt: III SA/Po 680/17, stanął bowiem na stanowisku, iż przewóz realizowany pojazdem samochodowym, który konstrukcyjnie został przeznaczony do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą:
• na stałej trasie,
• od poniedziałku do piątku,
• o jednakowych godzinach,
• obejmujący pasażerów, którym nie sprzedaje się biletów, gdyż są nimi jedynie pracownicy jadący do pracy, z wyłączeniem innych osób,
ma charakter przewozu regularnego specjalnego, dla którego konieczne będzie uzyskanie zezwolenia.
Co istotne, zgodnie z art. 92a ust 1. Ustawy podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 złotych do 10 000 złotych za każde naruszenie.
